Vàng A Chỉnh - người thổi hồn cho 'kỳ tích' Sin Suối Hồ

Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh chuyển đổi mô hình phát triển du lịch theo hướng bền vững, lấy cộng đồng làm trung tâm và ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số theo định hướng của Đảng và Nhà nước, câu chuyện về bản Sin Suối Hồ (huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu) trở thành “ngôi làng du lịch kiểu mẫu” đã tạo nên tiếng vang đặc biệt. Tại Lễ trao Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 diễn ra ở Hà Nội, Sin Suối Hồ vượt lên nhiều đề cử để giành danh hiệu “Điểm du lịch cộng đồng tốt nhất”. Đằng sau thành công ấy là hành trình gần 10 năm bền bỉ của trưởng bản Vàng A Chỉnh.

 

Được trực tiếp gặp và phỏng vấn ông, mới cảm nhận rõ hơn sự chân chất, quyết liệt và tầm nhìn xa của một người đàn ông nhỏ bé nhưng mang trong mình khát vọng lớn về một Sin Suối Hồ “vươn ra thế giới”.

 

Trưởng bản du lịch cộng đồng Sin Suối Hồ - Vàng A Chỉnh

 

Từ “điểm nóng” tệ nạn đến khát vọng đổi đời

 

Hơn mười năm trước, Sin Suối Hồ vẫn là bản vùng sâu vùng xa điển hình: Không điện, không đường, không trường, không trạm. Tệ nạn xã hội, đặc biệt là thuốc phiện, từng là nỗi ám ảnh kéo dài nhiều năm. Bà con quanh năm làm nương rẫy, trồng thảo quả, dệt lanh, nhưng “không thể bán được, không tăng thu nhập. Bà con khổ lắm!” ông Chỉnh kể.

 

Bước ngoặt đến vào năm 2015 - thời điểm ông quyết tâm khai mở con đường du lịch cộng đồng. “Nếu không làm du lịch, hàng hóa bà con làm ra sẽ mãi không bán được”, ông nói. Và thế là, ông trở thành người đầu tiên dám làm, dám thử, dám chịu áp lực để thay đổi vận mệnh của bản. Chính sự giản dị đó lại làm nổi bật nghị lực phi thường của người trưởng bản.

 

Người “thuyền trưởng” quyết liệt và có tầm nhìn

 

Nhưng con đường ấy không hề dễ dàng. Khó khăn lớn nhất, theo ông Chỉnh, là ở nhận thức của bà con về việc làm du lịch, đặc biệt là du lịch cộng đồng: “Bà con không được đi học, không qua trường lớp. Vì vậy, thuyết phục họ thay đổi là cả một quá trình dài" - ông Chỉnh nói. Để thay đổi cách nhìn của bà con, ông Chỉnh chọn cách làm trước, nói sau: “Người đứng đầu nói ít làm nhiều. Mình làm được thì bà con mới nghe”. Từ việc vận động bỏ cây thuốc phiện đến nếp sống văn minh trong du lịch, ông đều kiên trì “gõ cửa từng nhà”. 

 

Trưởng bản Vàng A Chỉnh chia sẻ về khoảng thời gian đầu khi bắt đầu làm du lịch cộng đồng.

 

Để bà con có kỹ năng thật sự, ông cử những người trẻ đi học nấu ăn, học thiết kế, học về dịch vụ trong du lịch, …; tự tay hiến một phần đất để làm chợ cho người dân có nơi trao đổi sản vật, bán đồ lưu niệm, tạo sinh kế từ chính thế mạnh của bản. Khi du khách đến, họ có thể mang theo những món quà “đậm chất Mông” về nhà.

 

Từ nhận thức đến hành động, ông Chỉnh cho xây dựng quy ước cộng đồng - mô hình “5 không” (không rác thải, không tệ nạn, không chăn thả rông gia súc, …). Đây trở thành “bộ luật ngầm” để mọi người tự giác giữ gìn một Sin Suối Hồ xanh - sạch - văn minh. Lúc phỏng vấn, khi kể về bà con, mắt ông ánh lên sự tự hào.

 

“Quả ngọt” từ sự đồng lòng

 

Khoảnh khắc Sin Suối Hồ được xướng tên tại Lễ trao Giải thưởng Du lịch Việt Nam 2025 vẫn còn nguyên trong ký ức của ông Chỉnh. “Một buổi sáng, đồng chí Loan ở Sở Văn hoá gọi điện báo tin bản đã được giải. Tôi vui lắm, cố gắng thu xếp để xuống Hà Nội”, ông nhớ lại. 

 

Việc được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch mời về Trung ương nhận giải khẳng định Nhà nước quan tâm, khuyến khích mô hình du lịch cộng đồng của bà con. Không dừng lại ở đó, Ngay sau khi trở về bản, ông họp dân và nhấn mạnh: Từ 2015 đến 2025 chúng ta đã có giải thưởng. Nhưng từ 2025 đến 2030, toàn bộ bà con sẽ cố gắng đưa Sin Suối Hồ trở thành điểm du lịch quốc tế. Đó không chỉ là lời động viên. Đó là một tuyên bố tầm nhìn.

 

Trưởng bản Vàng A Chỉnh bên chiếc khèn Mông.

 

Thêm một điểm đặc biệt của Sin Suối Hồ là mô hình kinh tế kép, ở đó người dân vẫn duy trì nương, rẫy, chăn nuôi, … Du lịch không trở thành ngành nghề duy nhất mà là “nguồn thu bổ sung”. Nhờ vậy, bản giữ được sự cân bằng giữa sinh kế truyền thống và dịch vụ du lịch, tránh tình trạng thương mại hóa quá mức như nhiều điểm du lịch cộng đồng khác.

 

Kỳ vọng vào thế hệ trẻ - sức lan tỏa của công nghệ và văn hóa

 

Khi hỏi về mong muốn dành cho thế hệ trẻ, ông Chỉnh nói bằng giọng chắc nịch: “Chúng tôi ngày trước ít được đi học. Giờ thế hệ trẻ được học thì phải nghĩ xa hơn.” 

 

Điều ông mong nhất ở các bạn trẻ Sin Suối Hồ chính là giữ gìn bản sắc và biết dùng tri thức để quảng bá quê hương. “Giới trẻ được đi học, biết sử dụng mạng xã hội thì hãy quảng bá, bán sản vật để tăng thu nhập. Nhưng làm du lịch thì quan trọng nhất là văn hoá. Mất văn hoá thì không thể làm du lịch” - ông Chỉnh chia sẻ và nhắn nhủ với thế hệ trẻ Sin Suối Hồ: "Hãy giữ lấy tiếng khèn, điệu múa, trang phục Mông; hãy tự hào mà giới thiệu với du khách. Bởi chỉ khi văn hóa được gìn giữ, Sin Suối Hồ mới có thể tiến xa".

 

“Gương Người Núi” thắp sáng bản Mông trên đỉnh mây

 

Vàng A Chỉnh không chỉ là trưởng bản. Ông là người truyền cảm hứng, là “người thổi hồn” cho kỳ tích Sin Suối Hồ. Từ một nơi từng chìm trong tệ nạn, ông cùng bà con gây dựng thành một cộng đồng du lịch mẫu mực, văn minh, sạch đẹp và đậm bản sắc.

Câu chuyện của ông là minh chứng rõ ràng cho giá trị của một mô hình du lịch cộng đồng được dẫn dắt bởi tầm nhìn đúng đắn và sự đồng lòng.

 

Trưởng bản Vàng A Chỉnh chụp hình lưu niệm cùng du khách tới Sin Suối Hồ.

 

Và lời ông nói như một kim chỉ nam: “Cố gắng, duy trì và phấn đấu làm thật tốt bây giờ - để đến năm 2030, Sin Suối Hồ trở thành điểm du lịch quốc tế.”

 

 

 

 Lâm Huyền - Hà Anh - Thu Hương - Ngọc Quỳnh

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Theo Kinh tế Môi trường