(NXD) -
Bộ Xây dựng đã chính thức có văn bản phúc đáp kiến nghị của cử tri TP Hải Phòng, làm rõ phương pháp tính toán và thời điểm xác định nghĩa vụ tài chính đối với quỹ đất 20% dành cho phát triển NƠXH.
Khu NƠXH số 348 Lê Thánh Tông (TP Hải Phòng). Ảnh: Internet.
Trên cơ sở Nghị định số 192/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH, hướng dẫn này được xem là "chìa khóa" quan trọng giúp khơi thông dòng vốn và tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các địa phương.
Câu chuyện xác định nghĩa vụ tài chính thay thế cho việc dành quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH từ lâu là vấn đề khiến nhiều doanh nghiệp và địa phương lúng túng trong khâu thực thi.
Mới đây, thông qua Ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội, cử tri TP Hải Phòng đã gửi kiến nghị tới Bộ Xây dựng phản ánh những băn khoăn rất cụ thể từ thực tế triển khai dự án tại địa phương.
Theo đó, cử tri TP Hải Phòng kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét, cho ý kiến về phương pháp tính tiền sử dụng đất bình quân (chia trung bình toàn dự án) theo đề xuất của Thành phố đối với phần diện tích 20% đất NƠXH phải tính tiền tương đương nêu trên; thời điểm tính tiền sử dụng đất cùng thời điểm tính tiền giá đất để lựa chọn hoặc thời điểm giao đất cho chủ đầu tư dự án, trong đó đã bao gồm tiền hạ tầng kỹ thuật (theo tính toán)".
Phúc đáp vấn đề này, Bộ Xây dựng đã có những nghiên cứu và trả lời thấu đáo dựa trên hệ thống văn bản quy phạm pháp luật mới nhất.
Liên quan đến việc đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng NƠXH, Bộ Xây dựng cho biết, ngày 10/10/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 261/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH và Nghị định số 192/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH.
Một dự án NƠXH đang xây dựng tại TP Hải Phòng. Ảnh: Internet.
Theo đó, tại khoản 1 Điều 1 Nghị định số 261/2025/NĐ-CP quy định: “1. Sửa đổi, bổ sung khoản 2, khoản 3, khoản 4 và bổ sung khoản 2a vào sau khoản 2 Điều 19 như sau: “2. Số tiền mà chủ đầu tư phải nộp tương đương giá trị quỹ đất ở đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật phải dành để xây dựng NƠXH bao gồm:
a) Tiền sử dụng đất của 20% diện tích đất ở của dự án được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai;
b) Số tiền tương đương chi phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật được xác định bằng tỷ lệ của 20% diện tích đất ở trên tổng diện tích đất của dự án nhân với tổng chi phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án tính theo suất vốn đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật do Bộ trưởng Bộ Xây dựng công bố tại thời điểm tính tiền sử dụng đất theo quy định tại điểm a khoản này, không bao gồm chi phí san lấp, chi phí lấn biển trong trường hợp dự án có hạng mục lấn biển.
2a. Trường hợp chủ đầu tư chậm nộp tiền theo quy định tại khoản 2 Điều này thì phải nộp tiền chậm nộp (hoặc khoản tiền tương đương với tiền chậm nộp) đối với số tiền quy định tại khoản 2 Điều này theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.
3. Số tiền chủ đầu tư nộp theo quy định tại khoản 2, khoản 2a (nếu có). Điều này phải được nộp vào ngân sách địa phương và quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và pháp luật về Quỹ nhà ở quốc gia.
4. Trường hợp chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại đã nộp tiền tương đương giá trị quỹ đất NƠXH đã đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật theo quy định tại khoản 2, khoản 2a (nếu có) Điều này là đã hoàn tất nghĩa vụ về NƠXH”.
Theo Bộ Xây dựng, pháp luật về nhà ở hiện hành chỉ quy định về số tiền mà chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại phải nộp tương đương giá trị quỹ đất ở đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật phải dành để xây dựng NƠXH (khoản 2 Điều 19 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ, được sửa đổi, bổ sung tại khoản 1 Điều 1 Nghị định số 261/2025/NĐ-CP ngày 10/10/2025 của Chính phủ).
Trong đó, tiền sử dụng đất của 20% diện tích đất ở của dự án được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai.
Số tiền tương đương chi phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật được xác định bằng tỷ lệ của 20% diện tích đất ở trên tổng diện tích đất của dự án nhân với tổng chi phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án tính theo suất vốn đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật do Bộ trưởng Bộ Xây dựng công bố. Thời điểm tính tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Số liệu báo cáo mới nhất của Bộ Xây dựng, tính riêng 10 tháng năm 2025, cả nước đã hoàn thành 61.893 căn NƠXH, đạt 62% kế hoạch năm (100.275 căn). Đây là một nỗ lực đáng kể, cho thấy sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị sau hàng loạt chỉ đạo của Chính phủ.
Theo Đề án 1 triệu căn NƠXH giai đoạn 2021-2030, lũy kế đến nay, cả nước có 191 dự án hoàn thành với quy mô 128.648 căn. Hiện có 696 dự án NƠXH đang được triển khai với quy mô hơn 637.000 căn. Điều này có nghĩa là, nguồn cung NƠXH trong tương lai rất lớn, nếu các dự án này về đích đúng tiến độ.
Bộ Xây dựng đánh giá, mặc dù khung pháp lý đã có (Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 201 về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH có hiệu lực từ 01/06/2025, Chính phủ đã có Nghị định 192 quy định chi tiết thi hành Nghị quyết 201/2025/QH15 về cơ chế, chính sách phát triển NƠXH, có hiệu lực từ 01/07/2025), nhưng việc thực thi tại nhiều địa phương vẫn là dấu hỏi lớn.