(NXD) -
Trước sự bùng nổ về công nghệ, báo chí Việt Nam cần phải chủ động đổi mới phương thức chuyển tải, mang đến những trải nghiệm mới cho bạn đọc thông qua các ứng dụng công nghệ số. Trí tuệ nhân tạo (AI), ChatGPT là thách thức nhưng đồng thời cũng là cơ hội cho báo chí.
Báo cáo tin tức kỹ thuật số hàng năm của Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters năm nay dựa trên khảo sát gần 100.000 người trên 47 quốc gia, đưa ra một bức tranh về những rào cản mà các phương tiện truyền thông tin tức phải đối mặt trong việc nâng cao doanh thu và duy trì hoạt động kinh doanh.
Các tòa soạn báo trên toàn cầu đang nỗ lực giải quyết thách thức mới với trí tuệ nhân tạo tổng hợp, khi những gã khổng lồ công nghệ như Google và các công ty khởi nghiệp như OpenAI xây dựng các công cụ có thể cung cấp bản tóm tắt thông tin, từ đó lấy mất lưu lượng truy cập của các trang web tin tức.
Trí tuệ nhân tạo (Al), ChatGPT là thách thức nhưng đồng thời cũng là cơ hội cho báo chí.
Bên cạnh những thách thức đó, trí tuệ nhân tạo (AI), ChatGPT cũng mang lại những cơ hội cho báo chí truyền thông. Trên thế giới, nhiều tòa soạn báo chí đã triển khai ứng dụng AI trong các hoạt động như tờ The Washington Post sử dụng AI để sản xuất tin bài tự động về các sự kiện thông qua công cụ Heliograf. Thông qua AI, các tin, bài về các trận bóng đá của các trường học ở khu vực Wasington DC đã được thực hiện một cách tự động.
Bên cạnh đó, Bloomberg cũng sử dụng công cụ AI có tên là Cyborg để tổng hợp các báo cáo tài chính của doanh nghiệp và tạo nên các bài phân tích tài chính thông qua trí thông minh nhân tạo. Tờ báo Forbes cũng sử dụng AI để lắng nghe, phân tích và cung cấp các chủ đề đang được công chúng, độc giả quan tâm theo thời gian thực, từ đó đề xuất các tít tin, bài phù hợp với sự quan tâm của công chúng.
Ở Việt Nam, các cơ quan báo chí truyền thông đã và đang từng bước ứng dụng AI trong các hoạt động của mình, từ hoạt động quản lý tòa soạn, hoạt động sản xuất tin bài, hoạt động phát hành đến các hoạt động lắng nghe để thu thập ý kiến phản hồi của công chúng.
Cơ hội của việc sử dụng AI, đặc biệt là ChatGPT trong cơ quan báo chí hiện rất lớn. Có thể kể đến như ChatGPT có thể tạo ra những nội dung văn bản rất phức tạp chỉ từ những câu lệnh đơn giản của người dùng, giúp tăng tương tác với độc giả và giúp cải thiện trải nghiệm người dùng bằng cách trả lời các câu hỏi cũng như giải đáp thắc mắc của khách hàng. Bên cạnh đó việc Sử dụng ChatGPT và ứng dụng AI trong báo chí truyền thông sẽ thúc đẩy hoạt động báo chí truyền thông phải đổi mới sáng tạo và phát triển các giải pháp kỹ thuật sử dụng AI và tạo công nghệ mới để cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho cộng đồng, nâng cao chất lượng, công khai minh bạch trong truyền thông, nghiên cứu và sáng tạo nhiều tác phẩm báo chí phù hợp.
Trên thực tế, ChatGPT và AI áp dụng trong báo chí không chỉ giới hạn trong việc viết bài hay biên tập nội dung. Mà có thể sử dụng nhằm nắm bắt hành vi người dùng, từ đó có thể đưa ra các nội dung phù hợp với bạn đọc. Điều này không chỉ giúp độc giả được tiếp cận với nhiều nội dung hơn mà còn giữ chân họ ở tại tờ báo được lâu hơn.
Ngoài ra thực tế áp dụng công nghệ AI, ChatGPT của nhiều cơ quan báo chí đã chỉ ra, ChatGPT có thể phát huy tác dụng trong các hoạt động tiền xử lý như lên ý tưởng và thực hiện nghiên cứu ban đầu cho một chủ đề. Đồng thời tiến hành xử lý hậu kỳ như tạo bài đăng cho mạng xã hội, tóm tắc và tối ưu hóa một chủ đề. Với khoảng thời gian được tiết kiệm này, phóng viên, biên tập viên có thể sử dụng vào nghiên cứu các tin bài sâu hơn và mang lại nội dung chất lượng hơn.
Không chỉ vậy, ChatGPT còn có ứng dụng rất mạnh trong khâu cá nhân hóa nội dung. Nó cho phép các tòa soạn cung cấp nội dung có liên quan sâu sắc đến đối tượng bạn đọc của mình, giúp cải thiện mức độ hài lòng và sự trung thành của người đọc. Do đó, nhiệm vụ của các tòa soạn là sử dụng AI để phân tích dữ liệu khổng lồ về hành vi, sở thích, mối quan tâm của độc giả.
Chính sự xuất hiện của AI hay ChatGPT đã cho thấy báo chí hiện đang rất phí sức trong khâu tác nghiệp hàng ngày. Ví dụ, tại một sự kiện mà báo nào cũng đưa tin như nhau thì việc này không tạo ra giá trị khác biệt và AI hoàn toàn có thể thay thế.
Tuy nhiên AI không thay thế hay làm mất việc của nhà báo, trước hết nhìn vào những nguy cơ đối với báo chí nếu lạm dung trí tuệ nhân tạo AI. Trước hết, dù cho bản quyền sở hữu trí tuệ của tin bài thuộc về phóng viên hay AI thì các tòa soạn cũng phải sẵn sàng chịu trách nhiệm về mọi nội dung mà họ xuất bản. Do đó cần phải thận trọng với những nội dung do AI viết ra. Bên cạnh đó, nếu sử dụng AI vào công tác sản xuất nội dung, một nguy cơ lớn khác đối với các tòa soạn xuất bản các tác phẩm do AI khởi tạo là việc tình cờ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của bên thứ ba.
Bên cạnh đó, khác với con người, AI không có nhạy cảm chính trị, không có lý tưởng, không có tính nhân văn, hoàn toàn không có trách nhiệm xã hội và đạo đức báo chí. Do đó, để làm chủ và sử dụng được công cụ số nói chung và các phần mềm ứng dụng AI nói riêng, mỗi nhà báo Việt Nam càng phải trau dồi năng lực và phẩm chất của một nhà báo cách mạng, học hỏi, thảo luận để có thể làm chủ công nghệ, chứ không để công nghệ dẫn dắt và làm chủ chúng ta.