(NXD) -
Bày tỏ quan điểm về vụ việc ồn ào liên quan đến "dự án quây núi đá vịnh Hạ Long làm hòn non bộ", PGS.TS Bùi Thị An - Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP Hà Nội, ĐBQH khoá XIII cho rằng, doanh nghiệp có thể sai nhưng cần đặt câu hỏi về vai trò chính quyền địa phương.
Dự án khu đô thị tại khu 10B (KĐT 10B) lấn biển, quây núi đá vùng đệm vịnh Hạ Long thành “hòn non bộ” đang gây xôn xao dư luận vì vấn đề xâm phạm Di sản thiên nhiên thế giới và gây ô nhiễm môi trường. Vụ việc một lần nữa cho thấy vai trò của báo chí trong việc phát hiện, thông tin những sai phạm, đồng thời cho thấy một lối mòn trong suy nghĩa, tư duy là khi “một dự án có vấn đề”, doanh nghiệp luôn là đối tượng bị chỉ trích, bị soi xét đầu tiên.
Hiện trường thi công Dự án Khu đô thị 10B (phường Quang Hanh, TP.Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh)
Toàn cảnh một dự án ồn ào
Ngày 29/10/2021, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 3787/QĐ-UBND về việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án khu đô thị tại khu 10B, phường Quang Hanh, TP Cẩm Phả. Hình thức lựa chọn nhà đầu tư cho dự án này là đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Vốn đầu tư dự án là 1.232 tỷ đồng, nguồn ngoài ngân sách nhà nước. Quy mô tổng diện tích đất, mặt nước, mặt bằng thực hiện là 318.210,9m2.
Diện tích sàn xây dựng nhà ở 229.303,4m2 với 451 căn nhà ở liền kề và biệt thự, xây cao tối đa 7 tầng. Dự án này sẽ có quy mô dân số 2.024 người.
Ngày 30/12/2021, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 4720/QĐ-UBND về việc công nhận kết quả trúng thầu đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án khu đô thị tại khu 10B. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Đỗ Gia Capital.
Ngày 15/6/2023, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 1614/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án khu đô thị tại khu 10B của Công ty TNHH Đỗ Gia Capital.
Quyết định này nêu rõ việc phê duyệt ĐTM của dự án là căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường. Trong đó, Sở TN&MT tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật và UBND tỉnh về tính hợp lý, hợp pháp, chính xác thông tin, số liệu của nội dung ĐTM được duyệt.
UBND TP Cẩm Phả phải chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật và UBND tỉnh đối với nội dung phê duyệt quy hoạch và quá trình triển khai thực hiện dự án đảm bảo quy định hiện hành.
Ngày 19/9/2023, qua công tác giám sát môi trường ven bờ, Ban Quản lý vịnh Hạ Long nhận thấy, dự án khu đô thị tại khu 10B đang đổ đất trực tiếp, không có kè vây xuống khu vực biển thuộc vùng đệm di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, vùng bảo vệ 2 của di tích quốc gia đặc biệt vịnh Hạ Long.
Về việc này, Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã có văn bản đề nghị Sở TN&MT tỉnh, Sở VH&TT tỉnh, UBND TP Cẩm Phả kiểm tra, yêu cầu các đơn vị thi công tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, bảo vệ di sản. Đồng thời, có giải pháp ngăn chặn các chất gây ô nhiễm môi trường, sinh thái vịnh Hạ Long.
Ngày 6/11/2023, sau khi báo chí và dư luận phản ánh về dự án khu đô thị trên, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy cho biết đã lập tức có văn bản chỉ đạo kiểm tra để có biện pháp xử lý theo thẩm quyền.
Cùng ngày, đoàn liên ngành tỉnh Quảng Ninh đã có buổi làm việc về việc kiểm tra phản ánh liên quan thi công dự án khu đô thị tại khu 10B.
Qua làm việc, đoàn kiểm tra xác định chủ dự án chưa thực hiện đúng những nội dung trong nội dung báo cáo ĐTM đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Tại thời điểm kiểm tra, chủ đầu tư chưa xuất trình được hồ sơ mặt bằng thi công và biện pháp thi công, chưa báo cáo UBND TP Cẩm Phả xem xét, chấp thuận theo ý kiến của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh nêu tại trang 2 Giấy phép xây dựng số 82/GPXD-SXD ngày 24/7/2023. Nhật ký thi công của chủ dự án chưa đầy đủ đối với việc thi công tuyến đường công vụ...
Cũng trong ngày 6/11, Chủ tịch UBND TP Cẩm Phả Nguyễn Mạnh Cường đã ký văn bản yêu cầu Công ty TNHH Đỗ Gia Capital dừng thi công dự án khu đô thị tại khu 10B.
Trước những vi phạm này, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh vừa ra quyết định xử phạt 125 triệu đồng đối với Công ty TNHH Đỗ Gia Capital vì vi phạm các quy định trong công tác thi công dự án.
Công ty TNHH Đỗ Gia Capital chủ đầu tư dự án bị phạt 125 triệu đồng vì vi phạm các quy định trong công tác thi công dự án
Vai trò, trách nhiệm của chính quyền ở đâu?
Sau quyết định xử phạt của Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh, dư luận dường như quá tập trung chĩa "mũi dùi" vào doanh nghiệp, với những cách đặt vấn đề: "Doanh nghiệp 40 ngày tuổi trúng đấu giá dự án nghìn tỷ"; hay "Dự án quây núi đá vịnh Hạ Long làm hòn non bộ".
Ở đây có thể thấy rằng, doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm. Tại thời điểm cuộc đấu giá diễn ra (tháng 12/2021), điều kiện của tổ chức tham gia đấu giá được quy định tại Điều 38 Luật đấu giá tài sản, trong đó chỉ quy định điều kiện chung là phải nộp hồ sơ tham gia đấu giá hợp lệ và phải nộp tiền đặt trước cho tổ chức đấu giá tài sản.
Điều 38 Luật đấu giá tài sản cũng có quy định “dự phòng”: “Trong trường hợp pháp luật có quy định về điều kiện khi tham gia đấu giá thì người tham gia đấu giá phải đáp ứng điều kiện đó”. Tuy nhiên, thời điểm này Luật Đất đai và các văn bản dưới luật lại không đặt ra quy định riêng với tổ chức tham gia đấu giá quyền sử dụng đất.
Khoản 3 Điều 38 Luật đấu giá tài sản cũng quy định: “Ngoài các điều kiện đăng ký tham gia đấu giá quy định tại Luật này và pháp luật có liên quan, người có tài sản đấu giá, tổ chức đấu giá tài sản không được đặt thêm yêu cầu, điều kiện đối với người tham gia đấu giá”. Do Luật đấu giá tài sản, Luật Đất đai và các văn bản dưới luật không nêu các điều kiện (ngoài việc phải nộp hồ sơ hợp lệ và tiền đặt trước) nên không có cơ sở để nêu thêm điều kiện năng lực với doanh nghiệp tham gia đấu giá.
Chủ đầu tư dự án Khu đô thị tại khu 10B là công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên và có tư cách pháp nhân ngay tại thời điểm đăng ký thành lập và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, theo Điều 46 Luật Doanh nghiệp. Như vậy, việc doanh nghiệp mới thành lập 40 ngày tham gia đấu giá quyền sử dụng đất và trúng đấu giá là phù hợp với quy định pháp luật tại thời điểm năm 2021.
PGS.TS Bùi Thị An – ĐBQH khoá XIII
Bày tỏ quan điểm về vụ việc ồn ào liên quan đến "dự án quây núi đá vịnh Hạ Long làm hòn non bộ", trao đổi với PV Tạp chí Người Xây dựng, PGS.TS Bùi Thị An – ĐBQH khoá XIII cho rằng, vịnh Hạ Long là di tích danh thắng cấp quốc gia, được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới, vì thế khi đọc thông tin về hành vi xâm phạm trái phép khiến dư luận bức xúc, tạo hiệu ứng xã hội.
Tuy nhiên, qua thông tin được báo chí đăng tải, có thể thấy, dự án Khu đô thị tại khu 10B triển khai theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư là điều kiện tiên quyết để tổ chức cuộc đấu giá. Về nguyên tắc, việc lập hồ sơ dự án, thẩm định, chấp thuận chủ trương đầu tư là do cơ quan nhà nước thực hiện. Nếu dự án không được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư thì sẽ không thể tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư.
“Qua theo dõi trên báo chí tôi thấy việc san lấp này đã xảy ra nhiều tháng qua, sau khi báo chí nêu lên, tôi rất hoan nghênh Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có ý kiến chỉ đạo các bộ ngành vào cuộc, nhưng tôi đề nghị Chính Phủ phải vào cuộc đến cùng, phải làm rõ vì sao xảy ra việc này, tại sao xảy ra thời gian dài đến khi báo chí vào cuộc mới biết. Vai trò của các cơ quan quản lý địa phương ở đâu?”, PGS.TS Bùi Thị An nêu quan điểm.
Cũng theo PGS.TS Bùi Thị An, sai lầm có thể do doanh nghiệp nhưng trách hiệm của chính quyền địa phương ở đâu?. “Trước hết đặt vấn đề các đồng chí chính quyền địa phương có biết không? Nếu biết tại sao không xử lý, không báo cáo để đến khi báo chí nêu lên, dư luận lên tiếng mới vào cuộc kiểm tra. Vấn đề là xử lý thế nào để có tính răn đe cũng cần được đặt ra, không phải chỉ phạt hành chính 125 triệu đồng, cần phải làm rõ sai phạm và trách nhiệm cá nhân, tổ chức để xử lý thích đáng để chấm dứt vi phạm, để tránh xảy ra vụ việc tương tự tại các di sản quốc gia ở các địa phương khác” - PGS.TS Bùi Thị An cho biết thêm.
Vụ việc ồn ào liên quan đến “dự án quây núi đá vịnh Hạ Long làm hòn non bộ” đã lắng xuống nhưng dư luận cần có góc nhìn toàn diện, khi một dự án “có vấn đề” lỗi không chỉ ở phía doanh nghiệp mà còn là cơ chế chính sách, trách nhiệm quản lý giám sát hậu cấp phép của chính quyền địa phương.