(NXD) -
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi), sáng 24/11, nhấn mạnh yêu cầu chỉ quy định trong Luật các nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Công trình xây dựng đang trong giai đoạn thi công, yêu cầu tăng cường kiểm soát chất lượng và thực hiện cơ chế “hậu kiểm” theo dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Miễn Giấy phép xây dựng khi BCNCKT đã được thẩm định
Tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, phần lớn ý kiến tập trung vào nội dung sửa đổi liên quan đến lập và thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế xây dựng. Các ý kiến đề nghị đơn giản hóa nội dung thẩm định và nâng cao trách nhiệm của người quyết định đầu tư và chủ đầu tư, cho rằng dự thảo Luật đã chuyển từ cơ chế “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, nên cần làm rõ phạm vi, mức độ thẩm định để bảo đảm chất lượng công trình. Việc giao chủ đầu tư thực hiện thẩm định thiết kế chỉ có thể phù hợp nếu dự thảo Luật quy định cơ chế kiểm soát chất lượng tương ứng, tránh buông lỏng quản lý.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng. Ảnh: quochoi.vn.
Liên quan đến đối tượng thẩm định, các ý kiến cho rằng, cơ quan chuyên môn về xây dựng chỉ nên thẩm định các dự án sử dụng vốn đầu tư công, còn dự án đầu tư kinh doanh phải tự chịu trách nhiệm theo nguyên tắc được dự thảo Luật định hướng.
Giải trình nội dung này, Chính phủ cho biết, việc sửa đổi theo hướng này nhằm thể chế hóa chủ trương cắt giảm thủ tục, rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư, đồng thời tăng cường trách nhiệm của các chủ thể thực hiện, với cơ chế hậu kiểm thông qua quản lý trật tự xây dựng và kiểm tra chuyên ngành.
Theo Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng, dự thảo Luật quy định nguyên tắc mới: từ giai đoạn chuẩn bị dự án đến khởi công, mỗi công trình chỉ phải thực hiện một thủ tục hành chính. Vì vậy, nếu Báo cáo nghiên cứu khả thi đã được thẩm định (đảm bảo phù hợp quy hoạch, tuân thủ quy chuẩn - tiêu chuẩn, an toàn xây dựng…), thì được miễn Giấy phép xây dựng, thể hiện rõ sự điều chỉnh đồng bộ giữa quy định thẩm định và thủ tục cấp phép.
Thực hiện Luật khung, chi tiết giao Chính phủ quy định
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: quochoi.vn.
Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo đã có nhiều nỗ lực trong tiếp thu và chỉnh lý. Tuy nhiên, vẫn còn 5 vấn đề cần cân nhắc kỹ lưỡng để bảo đảm tính khả thi và an toàn, gồm: (i) rủi ro chất lượng công trình trong cơ chế “hậu kiểm”; (ii) phân cấp, phân quyền phải gắn với năng lực thực thi; (iii) xử lý công trình vi phạm và đưa công trình vào vận hành khi xảy ra sự cố; (iv) miễn Giấy phép xây dựng và quyền sở hữu tài sản theo Luật Đất đai; (v) áp lực đối với hệ thống văn bản dưới luật do số lượng lớn nội dung cần hướng dẫn.
Thường trực Ủy ban thống nhất quan điểm, chỉ quy định trong Luật những nội dung thuộc thẩm quyền Quốc hội; các nội dung khác giao Chính phủ và Bộ, ngành quy định chi tiết để bảo đảm linh hoạt và phù hợp thực tiễn.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: quochoi.vn.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị tập trung vào 8 nội dung trọng tâm, gồm: (i) quy định về Giấy phép xây dựng, bảo đảm không phát sinh khiếu kiện, yêu cầu công bố thiết kế công khai để người dân giám sát; (ii) miễn Giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ tại nông thôn phải có giới hạn rõ, tránh ảnh hưởng giao thông và di sản; (iii) quy định trách nhiệm thẩm định thiết kế phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; (iv) kiểm soát điều chỉnh tổng mức đầu tư; (v) thúc đẩy vật liệu xanh gắn mục tiêu Net Zero 2050; (vi) cơ chế xử lý vi phạm trong “hậu kiểm”; (vii) nâng cao năng lực cơ quan quản lý xây dựng ở địa phương; (viii) đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng AI và tăng cường tích hợp, chia sẻ dữ liệu xây dựng quốc gia.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường để thực hiện đổi mới tư duy lập pháp theo hướng: Luật Xây dựng (sửa đổi) là luật khung, còn các nội dung chi tiết giao Chính phủ quy định. Dự thảo Luật đã giảm 71 Điều so với Luật hiện hành, nhưng cần bảo đảm sự thống nhất với Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công và các Luật có liên quan.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đồng tình với định hướng Luật chỉ quy định khung, nhưng đề nghị rà soát kỹ các nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết. Cần xác định rõ những nội dung thuộc thẩm quyền Quốc hội để quy định nguyên tắc trong Luật, tránh việc giao quá nhiều nội dung cho Chính phủ và các Bộ quy định, dẫn đến không đúng nguyên tắc lập pháp.
Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) gồm 8 Chương và 98 Điều; giảm 2 Chương và 71 Điều so với Luật hiện hành, đang được hoàn thiện theo hướng tinh gọn thủ tục, tăng trách nhiệm của chủ thể thực hiện và chuyển mạnh sang cơ chế hậu kiểm, nhưng vẫn bảo đảm an toàn công trình và quyền lợi người dân. Các ý kiến tại phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho thấy yêu cầu tiếp tục rà soát nội dung thuộc thẩm quyền Quốc hội, bảo đảm thống nhất pháp luật và nâng cao hiệu lực quản lý.