(NXD) -
Việc xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề xã Văn Môn với diện tích 3,8 ha là một trong những giải pháp cho bài toán xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề tại tỉnh Bắc Ninh nói chung và huyện Yên phong nói riêng. Tuy nhiên, dự án đang chậm tiến độ do công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) đang gặp một số khó khăn, vướng mắc từ phía một số hộ dân tại thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn.
Khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng
Xã Văn Môn có 5 thôn, với diện tích là 424,84ha, tổng số hơn 3.000 hộ dân, trong đó hơn 1000 hộ làm nghề tái chế nhôm, buôn bán phế liệu, làm đồ gỗ, nấu rượu, làm đậu phụ gắn với chăn nuôi. Riêng thôn Mẫn Xá, có gần 300 cơ sở cô đúc nhôm. Theo kết quả quan trắc môi trường của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh, tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn xã Văn Môn chủ yếu phát sinh từ làng nghề cô đúc nhôm thôn Mẫn Xá.
Việc đẩy nhanh tiến độ Dự án Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề xã Văn Môn là rất cần thiết và cấp bách nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường
Chính vì vậy, vấn đề rác thải, xử lý ô nhiễm môi trường được tỉnh Bắc Ninh đặc biệt quan tâm, nhất là môi trường làng nghề tồn tại từ nhiều năm nay. Nhận thức được thực trạng trên, năm 2020, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt giới thiệu địa điểm lập quy hoạch dự án Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề xã Văn Môn tại 2 thôn Mẫn Xá và Phù Xá. Sau đó, huyện Yên Phong thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ GPMB, ra thông báo thu hồi đất; kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, kiểm đếm để thực hiện Dự án. Đầu năm 2022, UBND huyện Yên Phong ban hành Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án với tổng số 78 hộ có đất thu hồi; diện tích thu hồi 37.224,8 m2; trong đó điện tích đất trồng lúa 30.344,2 m2; kinh phí bồi thường, hỗ trợ diện tích đất nông nghiệp gần 11 tỷ đồng.
Mặc dù UBND tỉnh Bắc Ninh, UBND huyện, Ban quản lý các Dự án Xây dựng huyện Yên Phong đã rất quyết liệt trong việc thực hiện Dự án. Tuy nhiên, việc xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề xã Văn Môn đang chậm tiến độ, chưa thể triển khai xây dựng do công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Theo Báo cáo Kết quả thực hiện việc bồi thường hỗ trợ GPMB và kế hoạch triển khai các bước tiếp theo khi lập hồ sơ thu hồi đất thực hiện Dự án Đầu tư Xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề xã Văn Môn của Ban quản lý các Dự án Xây dựng huyện Yên Phong, sau khi được được giao nhiệm vụ thực hiện các hạng mục san nền và GPMB toàn bộ khu đất 3,8 ha. Ban quản lý các Dự án Xây dựng huyện Yên Phong nhanh chóng xây dựng phương án triển khai, tiến hành chi trả bồi thường các hộ dân có đất thu hồi. Đến ngày 16/11/2023, đã chi trả hơn 8 tỷ đồng (chiếm 76,08%), tổng số lượt hộ đã nhận kinh phí bồi thường hỗ trợ là 58/78 lượt hộ (chiếm 74,36%). Tại thôn Phù Xá có 20/20 lượt hộ đã nhận tiền bồi thường hỗ trợ GPMB đối với đất nông nghiệp giao lâu dài và tương đương lâu dài.
Xây dựng Khu xử lý chất thải góp phần giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường làng nghề
Đến nay, tại thôn Mẫn Xá còn 20 lượt gia đình chưa nhận tiền bồi thường và bàn giao đất theo quy định mặc dù đã được vận động, thuyết phục nhiều lần. Nguyên nhân các hộ dân chưa nhận đền bù yêu cầu phải xác minh tính pháp lý của thửa đất; diện tích sổ địa chính chưa khớp với diện tích thực tế; thửa đất không có số liệu trên sổ địa chính nhưng có số liệu về diện tích và chủ sử dụng đất trên sổ mục kê lưu tại UBND xã, hầu hết các hộ không đồng ý với giá tiền bồi thường, hỗ trợ là 158 triệu đồng/1 sào đối với đất nông nghiệp ổn định lâu dài, đòi hỏi chế độ bồi thường, hỗ trợ cao hơn mức nhà nước quy định (từ 500 triệu đến 1 tỉ đồng/1 sào).
Dự án đang chậm tiến độ do công tác giải phóng mặt bằng đang gặp một số khó khăn, vướng mắc
Đối với các kiến nghị của người dân, lãnh đạo Ban quản lý các Dự án Xây dựng huyện Yên Phong cho biết, Tổ vận động tuyên truyền thực hiện Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ GPMB đã tổ chức nhiều cuộc vận động, trao đổi trực tiếp với từng hộ gia đình, nhưng các hộ dân vẫn không nhất trí, chưa nhận tiền và bàn giao mặt bằng để thực hiện dự án. Ban quản lý cũng tham mưu UBND huyện Yên Phong ban hành Quyết định điều chỉnh một số nội dung về thu hồi đất; bồi thường, hỗ trợ GPMB đối với phần đất nông nghiệp tạm giao đã phê duyệt cho các gia đình, cá nhân sử dụng đất nhưng chưa có Hợp đồng thuê thầu đất với UBND xã thành đất nông nghiệp tạm giao thuộc quản lý của UBND xã, chưa giao đến hộ, cá nhân, nhằm tạo sự đồng thuận trong nhân dân, tuy nhiên, đến nay một số hộ dân vẫn chưa nhận bồi thường.
Lãnh đạo Ban quản lý các Dự án Xây dựng huyện Yên Phong đánh giá việc xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề xã Văn Môn là rất cấp thiết và góp phần giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn. Vì vậy, lãnh đạo UBND huyện, Ban quản lý cũng mong muốn các hộ dân đồng thuận nhận tiền bồi thường và bàn giao đất để Dự án được thực hiện đúng tiến độ, góp phần bảo vệ môi trường ở làng nghề.